|
|||||||
|
Zarządzanie kapitałem intelektualnym przedsiębiorstwa W dyskusji dotyczącej stanu polskiej gospodarki padają różnego typu tezy definiujące główne przyczyny złej kondycji przedsiębiorstw. Przedsiębiorcy za główne bariery rozwojowe podają: niestabilne prawo finansowe, zbyt wysokie podatki i inne obciążenia, rygorystyczne przepisy celne, wysokie oprocentowanie kredytów, silny pieniądz krajowy, itp. Ta grupa przyczyn wiąże się z określoną polityką makroekonomiczną państwa. I w przypadku małej liczby podmiotów gospodarczych, słabych, które cechuje mały obrót gospodarczy trudno o zmianę podstawowych parametrów makroekonomicznych. MVA jest definiowana jako nadwyżka wartości rynkowej przedsiębiorstwa nad wartością zainwestowanego w przedsiębiorstwie kapitału. Ponieważ w spółkach akcyjnych wartość rynkowa kapitału własnego równa się iloczynowi ceny rynkowej jednej akcji i liczby wyemitowanych akcji to MVA jest równe:
MVA jest różnicą pomiędzy wartością całkowitych wpływów gotówkowych, jakie mogliby uzyskać wszyscy akcjonariusze wycofując swój kapitał z przedsiębiorstwa, a kwotą zaangażowaną przez nich uprzednio poprzez zakup emitowanych akcji i reinwestowanie zysków. Co generuje w przedsiębiorstwie rynkową wartość dodaną? Źródłami MVA są: projekty innowacyjne, aktywa rynkowe obejmujące - nabywców, technologie, dystrybucję, sprzedaż.
Wśród mechanizmów konwersji aktywów rynkowych i projektów innowacyjnych na zdyskontowany strumień przepływów pieniężnych można wymienić: procedury sprzedaży, licencje, przedsięwzięcia joint - venture, alianse strategiczne, integracja bieżących przedsięwzięć gospodarczych, kreowanie nowych produktów i usług, darowizny, subwencje, itp.
Aby przedsiębiorstwo mogło wykazać dodatkowe strumienie NPV generowane przez różnorodne przedsięwzięcia w przyszłości musi posiadać tzw. kapitał intelektualny. Jednym z pierwszych modeli klasyfikacyjnych kapitału intelektualnego była struktura opracowana w szwedzkiej firmie ubezpieczeniowej SKANDIA. W skład kapitału intelektualnego Leif Edvinsson zaliczył: kapitał pracowniczy oraz kapitał strukturalny, który z kolei podzielił na kapitał nabywców (klientów) oraz kapitał organizacyjny. W skład kapitału organizacyjnego wchodzą: kapitał innowacyjny i kapitał procesów organizacyjnych oraz technologicznych.
Wg innych autorów (Roos) kapitał strukturalny dzieli się na kapitał relacyjny, organizacyjny i kapitał procesów rozwojowych. Strategie przedsiębiorstw uwzględniające rozwój kapitału intelektualnego powinny zawierać cele strategiczne, które są skoncentrowane na rozwoju poszczególnych składowych teorii kapitału. I tak rozwój kapitału pracowniczego wiąże się z realizacją takich celów jak: nabywanie nowych umiejętności potrzebnych do realizacji nowych przedsięwzięć gospodarczych, zatrudnianie nowych pracowników, których cechuje sieć powiązań i relacji tworzących np. nowe kanały dystrybucji, uaktywnianie relacji międzynarodowych, dzięki którym odbywać się może proces ujawniania tzw. "wiedzy ukrytej". W zakresie rozwoju kapitału innowacyjnego mogą być stwarzane cele strategiczne dotyczące: projektowania nowych wyrobów, opracowywania rozwiązań patentowych, wzoró w użytkowych, badań nad rozwojem nowych technologii itp. W zakresie rozwoju kapitału procesów organizacyjnych i technologicznych można zdefiniować cele dotyczące: opracowania systemu TQM (Total Quolity Management), czy też systemów na zgodność z normami ISO 9000 - 2000 lub innymi, wprowadzania systemów informatycznych, zarządzania bazami danych np. MRP, ERP, wprowadzania systemów informacyjnych (strony www, poczta elektroniczna, e-comerce, itp.) wprowadzanie systemów symulacyjnych i wspomagania podejmowania decyzji, itp. W zakresie rozwoju kapitału relacyjnego można zdefiniować następujące cele: tworzenie spółek i przedsięwzięć typu joint-venture, podpisanie umów związanych z aliansami strategicznymi, zakupu lub przejęcia firmy, wysłanie pracowników na staż do innych przedsiębiorstw lub instytucji, kupna licencji lub patentów, projektowanie i finansowanie wspólnych przedsięwzięć z innymi podmiotami gospodarczymi (umowy franchisingu). W zakresie rozwoju kapitału nabywców (klientów) można zdefiniować cele dotyczące: akcji informacyjnych, kampanii reklamowych i promocyjnych, podpisywania umów dot. ciągłości dostaw, udzielania kredytów, pożyczek, itp., akcji charytatywnych, imprez kulturalnych, itp., badań rynkowych. Zarządzający przedsiębiorstwem powinni przeprowadzić diagnozę swojego kapitału intelektualnego. Dokonać identyfikacji poszczególnych jego elementów strukturalnych a następnie wyznaczyć strategię rozwojową przedsiębiorstwa tak, aby uzyskać określoną wartość rynkową przedsiębiorstwa. Różnica pomiędzy aktualną wartością rynkową przedsiębiorstwa a docelową stanowi parametr określający strategię przedsiębiorstwa.
|
||||||
|
|||||||
Wydawca - Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Zamościu, ul.Akademicka 4, tel.63-82-630. | |||||||
Redakcja - Małgorzata Bzówka (redaktor naczelny), Joanna Giruć, stali
współpracownicy - Katarzyna Kimak, Bogdan Kawałko, Władysław Molas, Adolf Wituch. |